Basur, anal bölgedeki damarların genişlemesi ve şişmesi sonucunda ortaya çıkan bir rahatsızlıktır. Hemoroid olarak da bilinen basur, çoğu insanın zaman zaman yaşadığı bir sorundur. Basurun tedavisi için birçok farklı ilaç, kremler ve tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu makalede, en etkili basur ilaçlarını, basur kremlerini, bitkisel kürleri, ameliyat yöntemlerini ve basurun nasıl önleneceğini ele alacağız.
Basur Nedir?
Basur, anüsünüzün altındaki kan damarlarındaki şişme veya genişleme durumudur. Genellikle kabızlık, aşırı kilo, gebelik veya uzun süreli oturma nedeniyle oluşur. Basur, iç hemoroidler ve dış hemoroidler olmak üzere iki türe ayrılır. İç hemoroidler anüsün içinde oluşurken, dış hemoroidler anüsün dışında oluşur.
Belirtileri arasında kanama, kaşıntı, ağrı ve rahatsızlık sayılabilir. Basurun nedenleri arasında aşırı zorlama veya uzun süreli oturma yanlış tuvalet alışkanlıkları, anormal bağırsak hareketleri, ağır kaldırma ve kanser de bulunabilir. Basurun en yaygın nedenlerinden biri de kabızlıktır. Aşırı zorlama gerektiren bağırsak hareketleri, anüs çevresindeki kan damarlarına zarar verebilir ve basur oluşumuyla sonuçlanabilir.
Basur İlaçları
Basur ilaçları reçetesiz ve reçeteli olarak farklı şekillerde mevcuttur. Reçeteli basur ilaçları doktor kontrolünde kullanılmalıdır ve yan etkileri de olabilir. Topikal tedaviler kremler, merhemler ve jeller gibi, oral ilaçlar ise ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar ve laksatifler gibi farklı türde ilaçlar içerir. Reçetesiz basur ilaçları ise eczanelerde satılmaktadır. Bunlar, genellikle topikal tedaviler ve bitkisel ilaçlar olarak bulunabilirler. Ancak, ilaç kullanmadan önce doktor tavsiyesi alınması önemlidir.
Ayrıca, bazı basur ilaçları bazı kişilerde etkili olabilirken bazı kişilerde olmayabilir. Bu nedenle, her zaman doktorunuzun önerisine uygun ilaç seçimi yapmak önemlidir.
Reçeteli Basur İlaçları
Basur tedavisi için doktorlar tarafından önerilen reçeteli ilaçlar, basurdan kaynaklanan semptomları hafifletmek ve ödemleri azaltmak amaçlı kullanılır. Bu ilaçlar arasında kortikosteroidler, vazokonstriktörler ve lokal anestezikler bulunur. Ancak, reçeteli basur ilaçlarının bazı yan etkileri de vardır.
| İlaç Türü | Yan Etkiler |
|---|---|
| Kortikosteroidler | Ciltte incelme, ağızda tat değişikliği, yorgunluk |
| Vazokonstriktörler | Kan basıncı yükselmesi, baş dönmesi, titreme |
| Lokal Anestezikler | Ciltte kaşıntı, kızarıklık, şişlik |
Reçeteli basur ilaçlarını kullanmadan önce, doktorunuza danışmalı ve kullanım talimatlarına uygun bir şekilde kullanmalısınız. Yan etkiler ortaya çıkarsa, ilacı kullanmayı bırakmalı ve doktorunuza başvurmalısınız.
Topikal Tedaviler
Basur tedavisi için kullanılan yöntemlerden biri de topikal tedavilerdir. Bu tedaviler arasında kremler, merhemler ve jeller yer alır. Bu tedavilerin amaçları, basur bölgesindeki iltihap ve ağrıyı azaltmak ve kaşıntı gibi semptomları gidermektir.
Basur kremleri, basur bölgesine uygulandığında genellikle hızlı rahatlama sağlar. Antikoagülan ve anti-inflamatuar özelliklere sahip olan kremler, düzenli olarak kullanıldığında basurun iyileşmesine yardımcı olur. Bazı kremler, buzlu etkileri ile hızlı bir şekilde ağrıyı ve kaşıntıyı hafifletir.
Merhemler, basur tedavisinde genellikle kremlerden daha yoğun bir yapıya sahiptir. Merhemler, basur bölgesindeki duyarlılığı azaltmaya yardımcı olur ve şişlikleri azaltır. Bazı merhemler, rektal bölgedeki damarsal kan akışını artırmaya yardımcı olan vazodilatör etkileri ile de bilinir.
Topikal jeller, basur bölgesindeki ağrı ve kaşıntıyı azaltırken, aynı zamanda bölgeyi rahatlatır. En yaygın kullanılan topikal jeller, eylem mekanizmaları nedeniyle basur belirtilerinin azaltılmasına yardımcı olan lidokain içerir.
Her ne kadar topikal tedaviler basur belirtilerinin hafifletilmesine yardımcı olsa da, ciddi basur vakalarında yalnızca topikal tedavilerle başarı sağlamak mümkün olmayabilir. Bu nedenle, doktorlar bazen ayrıca oral ilaçlar veya cerrahi müdahaleler önerirler.
Oral İlaçlar
Oral basur ilaçları, ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar ve laksatifler gibi çeşitli ilaçları içermektedir. Ağrı kesiciler, basura bağlı ağrıyı hafifletmeye yardımcı olurken, anti-enflamatuar ilaçlar şişliği ve iltihabı azaltmaya yardımcı olur. Laksatifler ise kabızlık gibi basurun neden olduğu semptomları hafifletmek için kullanılır.
- Ağrı kesiciler: Parasetamol ve ibuprofen gibi ağrı kesiciler, basura bağlı ağrıyı hafifletmek için kullanılır.
- Anti-enflamatuar ilaçlar: Diklofenak ve naproksen gibi anti-enflamatuar ilaçlar, basurun iltihaplanmasını ve şişmesini azaltmaya yardımcı olur.
- Laksatifler: Laksatifler, basurun neden olduğu kabızlık semptomunu hafifletmek için kullanılır. Ancak, laksatiflerin uzun süreli kullanımı bağırsak alışkanlıklarını bozabilir ve önemli yan etkileri olabilir.
Herhangi bir ilacı kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız önerilir, özellikle de mevcut kronik bir rahatsızlığınız varsa.
Reçetesiz Basur İlaçları
Basıncı hafifletmek için kullanılabilecek reçetesiz basur ilaçları, özellikle basit vakalarda kullanılabilir. Bunlar genellikle ağrıyı azaltır ve semptomları hafifletir. Eczanelerde satılan bazı popüler reçetesiz ilaçlar şunlardır:
| İlaç Adı | Etki Mekanizması |
|---|---|
| Procto-Glyvenol Krem | Cilt hassasiyetini azaltır ve kanamayı önler |
| Supra-Krem | Ciltteki şişlikleri azaltır ve ciltte rahatlama sağlar |
| Ultraproct Krem | Ağrı kesici ve yangı önleyici etkisi vardır |
Reçetesiz basur kremlerinde kullanılan bazı aktif bileşenler arasında lidokain, hidrokortizon ve benzokain bulunabilir. Bunlar yaklaşık iki hafta boyunca kullanılabilir, ancak semptomlarının azalmaması durumunda doktora danışmak önemlidir.
Bununla birlikte, herhangi bir basur ilacı kullanmadan önce bir doktora danışmak en doğru tercih olacaktır. Çünkü her reçetesiz ilaç, kişinin özelliklerine göre farklı etkiler gösterebilir. Bu nedenle, uzman bir doktora başvurmak, daha doğru bir tedavi yönteminin belirlenmesine yardımcı olabilir.
Basur Kremleri
Basur kremleri, basur şikayetlerini hafifletmek için kullanılan topikal tedavilerdendir. Bu kremler, iltihaplanmayı, kaşıntıyı ve yanmayı azaltmaya yardımcı olur. Aynı zamanda, kanamayı engellemeye ve basurun büyümesini önlemeye de yardımcı olabilirler.
En iyi basur kremleri, etkisi kanıtlanmış ve güvenli bileşenler içeren, kaliteli ve güvenilir markalardan çıkanlardır. İşte en iyi basur kremlerinin bir listesi:
- Proctosedyl
- Ultraproct
- Pilexil
- Posterisan
- Anusol
- Rectogesic
Bazı basur kremleri de lokal anestezik içerebilir, bu nedenle kullanmadan önce doktorunuza danışmanız önemlidir. Ayrıca, bazı kremler diğer ilaçlarla etkileşime girip yan etkilere neden olabilir, bu yüzden mutlaka ilaçlarınızı veya sağlık durumunuzu doktorunuza bildirin.
Bitkisel Kürler
Bitkisel kürler, basur tedavisinde doğal bir seçenek olarak öne çıkıyor. Bu kürlerin basura neden olan şişkinliği azalttığı, kabızlığı engellediği ve acıyı hafiflettiği belirtiliyor. En popüler bitkisel kürler arasında doğal lif kaynağı yulaf kepeği, beyaz dut yaprağı, at kestanesi ve kekik yer alıyor. Ancak, bitkisel kürlerin istenmeyen yan etkileri olabileceği gibi, aşırı doz kullanımı ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, bitkisel tedaviler kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.
Basur Ameliyatı
Basur ameliyatı, doktorların son çare olarak uyguladığı bir tedavi yöntemidir. Belirtileri ilaçlarla veya diğer tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınamayan, ciddi derecede kanama ve ağrıya neden olan iç ve dış basurlar için ameliyat önerilebilir. İlk olarak, doktor basurun tipini ve evresini belirleyerek ameliyat kararı verir.
Farklı basur ameliyat yöntemleri vardır ve bunlar genellikle basurun evresine ve tipine göre belirlenir. Hemoroidektomi, en yaygın basur ameliyatıdır. Anestezi altında gerçekleştirilir ve basurlar kesilerek çıkarılır. Başka bir seçenek ise THD ameliyatıdır. Bu ameliyatta yalnızca basurun kan kaynağı kesilir ve gerekli olan doku öldürülür. AMI ameliyatı ise çevresindeki dokulara zarar vermeden basuru ortadan kaldırmayı hedefler.
Ameliyat sonrası iyileşme süreci, belirtilerin şiddetine ve ameliyat tipine göre değişir. Ancak genellikle ağrı ve kanama için ilaçlar reçete edilir ve bol su tüketilmesi önerilir. Ayrıca, basura neden olan faktörlerin çoğuna dikkat edilmeli ve bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapılmalıdır.
Lazer Tedavisi
Lazer tedavisi, basur hastalığının tedavisinde kullanılan modern bir yöntemdir. Bu yöntem ile, özellikle iç basur tedavisi için oldukça etkili sonuçlar elde edilebilir. Lazer tedavisinin diğer tedavi yöntemlerine göre birçok avantajı vardır. Lazer tedavisi yapılırken, lazer ışını sayesinde hastanın kanaması minimuma indirilir ve daha az ağrı oluşur. Ayrıca, hastanın iyileşme süreci çok daha kısa sürer. Lazer tedavisi, ameliyatsız bir tedavi yöntemi olduğu için, basur ameliyatı geçirmek istemeyen hastalar için ideal bir seçenektir.
THD Ameliyatı
THD (Transanal Hemorrhoidal Dearterialization) ameliyatı, basur tedavisinde kullanılan modern bir yöntemdir. Bu yöntemle, basuru besleyen atardamarlar kapatılır, böylece kan akışı kesilir ve basur küçülür.
THD ameliyatı, lokal anestezi altında yapılır. Anus içine yerleştirilen özel bir cihazla, basurun yerleşim yeri tespit edilir ve atardamarlar belirlenir. Daha sonra, bu atardamarlar özel bir cihazla kapatılır. Ameliyat sonrası genellikle hasta aynı gün taburcu edilir ve normal aktivitelerine dönebilir.
THD ameliyatı, hemoroidin 2. ya da 3. evresinde olan hastalar için uygundur. Ancak, 4. evredeki hemoroidler için ameliyat genellikle önerilmez ve başka bir tedavi seçeneği araştırılması uygun olabilir.
THD ameliyatının avantajı, geleneksel cerrahiye kıyasla daha az invaziv olması ve daha az ağrı, kanama, iyileşme süresi gibi yan etkilere neden olmasıdır.
Basurun Önlenmesi
Basur, uzun süre oturma veya ayakta durma gibi nedenlerle rektumda kanın birikmesi sonucu oluşur. Bu nedenle, hareketsiz bir yaşam tarzı basur riskini artırabilir. Bunun yanı sıra aşağıdaki faktörler de basur riskini artırır:
- Aşırı kilo
- Şiddetli kabızlık
- Hamilelik
- Genetik yatkınlık
- Alkol ve kafein tüketimi
Basuru önlemek için aşağıdaki tedbirler alınabilir:
- Fiberli besinlerin tüketimi
- Suyun yeterli miktarda içilmesi
- Düzenli egzersiz yapmak
- Tuvalet ihtiyacını ertelemeden zamanında gidilmesi
- Hijyenik tuvalet kağıdı kullanımı ve sık yıkanma
Bu tedbirlerin hayat tarzında uygulanması, basurun oluşumu için risk faktörlerinin azaltılmasına yardımcı olabilir.
Beslenme ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Basurun önlenmesinde beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir. Özellikle lifli gıdaların tüketimi, düzenli egzersiz yapmak gibi değişiklikler basurun oluşmasını engelleyebilir.
Lifli gıdaları tüketmek, sindirim sistemi düzenini sağlayarak kabızlığı engeller. Lifli gıdalar arasında tam tahıllı ekmekler, kepekli tahıllar, meyve ve sebzeler bulunur. Ayrıca, sıvı tüketimi de dışkıyı yumuşatır ve kabızlık riskini azaltır.
Düzenli egzersiz yapmak da basur riskini azaltır. Egzersizler, bağırsak hareketlerini artırarak kabızlığı önlemeye yardımcı olur. Ayrıca kilo kontrolü de önemlidir. Fazla kilolar basınç oluşturacağı için basur riskini arttırabilir.
Bunların yanı sıra, alkol ve kafein tüketiminin azaltılması, sigara içilmemesi de basurun önlenmesinde etkili olabilir. Hijyenik tuvalet kullanımı ve sıkı yıkama alışkanlıkları da basurun oluşmasını engelleyebilir.
Özetle, basurun önlenmesinde beslenme ve yaşam tarzı değişiklikleri oldukça önemlidir. Lifli gıdaların tüketimi, düzenli egzersiz yapmak, kilo kontrolü, alkol ve kafein tüketiminin azaltılması, sigara içilmemesi, hijyenik tuvalet kullanımı en önemli değişiklikler arasındadır.
Hijyen Alışkanlıkları
Hijyen alışkanlıkları, basurun önlenmesinde oldukça önemli bir rol oynar. Bu nedenle sık sık yıkanmak ve tuvalet sonrasında hijyenik tuvalet kağıdı veya su kullanmak, basurun önlenmesinde etkili yöntemler arasındadır. Ayrıca, temizlenmeden önce kâğıtla silmek yerine yıkama yöntemini tercih etmek de önemlidir. Bu hijyen alışkanlıkları, basur gelişimini önlemeye ve daha rahat bir yaşam sağlamaya yardımcı olabilir.
