Kehribar, binlerce yıldır insanoğlunun ilgisini çeken ve özellikle mücevherat sektöründe önemli bir yer edinmiş bir taştır. Ancak kehribarın farklı tipleri ve kaliteleri arasındaki farklar pek bilinmez. Doğal baltık kehribarları dünya genelinde en popüler olanlarıdır. Baltık ülkelerinden çıkarılan bu kehribarlar birçok renk ve tonlarda bulunabilir. Asya kehribarları ise Malezya, Tayland ve Endonezya gibi Doğu Asya ülkelerinde bulunur. Lübnan, Suriye, Filistin ve İsrail’den çıkarılan Levantine kehribarları ise nadir bulunur ve genellikle yüksek fiyatlarıyla bilinir.
Bunun dışında, Myanmar’dan çıkarılan kehribarlar yüksek saydamlık özellikleriyle dikkat çekerken, Baltık olmayan Avrupa ülkelerinden çıkarılan kehribarlar da birçok farklı renkte bulunabilirler. Renklerine göre kehribar çeşitleri hakkında daha fazla bilgi için ilgili alt başlıklara göz atabilirsiniz. Kehribarın mücevher sanatında kullanımı yanı sıra aromatik taş olarak da kullanılan kehribarların farklı şekillerde işlenmesi de son kullanım amaçlarına göre değişir.
Doğal Baltık Kehribarları
Kehribar çeşitleri arasında en ünlü olanlarından biri, Baltık ülkelerinden çıkan doğal Baltık kehribarlarıdır. Bu kehribarlar dolayısıyla litik asitlerle dolu olduklarından, sıklıkla kahverengi, sarı, turuncu veya kırmızımsı bir renge sahip olabilirler. Doğal Baltık kehribarları yüksek bir kaliteye sahiptir ve saflığı nedeniyle nadiren işlenir. Ayrıca, saflıkları sayesinde birçok koleksiyoncu ve müzayede evleri tarafından yüksek bir fiyatla satılabilirler. Baltık kehribarının diğer türleri arasında, kayalık kehribar, terpenik kehribar, amberoid ve kopal da bulunur.
| Baltık Kehribarlarının Özellikleri | |
|---|---|
| Renk | Sarı, kahverengi, turuncu, kırmızımsı |
| Sertlik | 2-2.5 |
| Görünüm | Opak |
| Tekstür | Pürüzsüz |
Baltık ülkelerinden çıkan doğal kehribarlar, büyüleyici renkleri ve yüksek kaliteleriyle ünlüdür. Bu nedenle, bu kehribarlar nadiren işlenirler ve yüksek bir fiyatla satılırlar. Baltık kehribarının farklı türleri arasında bazı renklerdeki kahverengi kehribar, terpenik kehribar, amberoid ve kopal yer alır. Doğal Baltık kehribarları, doğal olarak saflığı nedeniyle diğer kehribar türlerine göre daha nadir ve daha değerlidir.
Asya Kehribarları
Asya’nın farklı bölgelerinde bulunan Doğu Asya ülkeleri, kehribar çıkarma ve ticareti konusunda oldukça önemlidir. Malezya, Tayland ve Endonezya gibi ülkeler özellikle Asya kehribarı adı verilen yüksek kaliteli kehribarların çıkış noktalarıdır. Bu bölgelerde çıkarılan kehribarların en belirgin özellikleri, saydamlığı, dayanıklılığı ve parlaklığıdır. Aynı zamanda, bu kehribarların doğal renklerindeki farklı tonlar da oldukça dikkat çekicidir. Yüksek saydamlık ve berraklıkları sayesinde bu kehribarlar, mücevherat yapımında sıkça kullanılmaktadır. Ayrıca, Doğu Asya’da kehribarın aromatik özellikleri de değerlendirilmekte ve kullanılmaktadır.
Hint Kehribarları
Hindistan’ın kuzeybatısında, Rajasthan bölgesinde bulunan kehribarlar, genellikle sapsızdırlar ve sahip oldukları renkler koyu kırmızı ve kahverengi tonlarındadır. Bu kehribarlar, diğer türlerden daha yumuşak bir yapıya sahiptirler ve ayrıca daha az sayıda olan kehribar içi dahil, daha az çaba ve işçilikle işlenebilirler. Hindistan’da kehribar, eski çağlardan bu yana mücevher ve dekorasyon için kullanılmaktadır. Ayrıca, yerel halk tarafından geleneksel ilaçlarda da kullanılmaktadır. Büyüleyici renkleri ve pürüzsüz yüzeyleriyle, Hindistan kehribarı, mücevher ve aksesuar işleri için popüler bir seçim olmuştur.
Levantine Kehribarları
Levantine Kehribarları – Lübnan, Suriye, Filistin ve İsrail’de çıkan Kehribarların özellikleri
Levantine, Arnavutluk, Sırbistan ve Hırvatistan’dan güneydeki İsrail’e kadar uzanan coğrafyada yer alan ülkelerde çıkan kehribarların genel adıdır. Bu bölgedeki kehribarlar genellikle kahverengi, turuncu, sarı veya beyaz renkte olmaktadır. Levantine kehribarları, genellikle Baltık kehribarına kıyasla daha az saydamlık ve daha sert bir yapıya sahip olabilirler. Ancak yine de yüzeyleri pürüzsüz ve parlak olabilir. Levantine kehribarları, eski dönemlerde tıbbi amaçlar için kullanılırdı ve aynı zamanda mücevher yapımında da kullanılırlar.
| Ülke | Renk | Özellikler |
|---|---|---|
| Lübnan | Kahverengi, sarı, turuncu | Düşük saydamlık ve sert yapı |
| Suriye | Kahverengi | Orta derecede saydamlık ve sert yapı |
| Filistin | Kahverengi, sarı, beyaz | Düşük saydamlık ve sert yapı |
| İsrail | Kahverengi | Orta derecede saydamlık ve sert yapı |
Levantine kehribarlarının en çok bilinen örnekleri, Yemen’deki Wadi al-Jarf bölgesinde bulunan kehribarlardır. Bu kehribarlar, tarihi MÖ 14. yüzyıla kadar uzanmaktadır ve bilinen en eski kehribar malzemelerinden biridirler. Levantine kehribarlarının ticari kullanımı, Baltık kehribarına kıyasla daha azdır, ancak yine de bu bölgedeki kehribarlar da mücevher yapımında ve dekorasyonda kullanılmaktadırlar.
Myanmar Kehribarları
Myanmar, yani eski adıyla Burma, son yıllarda yüksek saydamlığı ve netliği ile bilinen kehribarları ile tanınmaktadır. Kehribar çıkarımı için bu ülkenin en önemli bölgesi Kachin’dir. Myanmar kehribarları, diğer ülkelerde bulunan kehribarlara göre daha iyi saydamlık ve çeşitlilik sağlar. Bu saydamlığı ve netliği sağlayan kehribarın içeriğindeki özelliklerin, henüz tam olarak anlaşılmadığı bilinmektedir.
Bunlar, birçok takı ve aksesuar yapımında kullanılan önemli ürünlerdir. Myanmar kehribarları genellikle sarı, kırmızı, turuncu ve yeşil gibi renklerde bulunur. Ayrıca Myanmar kehribarları, diğer ülkelerde bulunan kehribarların aksine, daha sert, daha yoğun ve ağırdır. Bu nedenle, mücevher tasarımlarında ve sanat eserlerinde yoğun ilgi görür ve yüksek fiyatlarla ticareti yapılır.
Myanmar kehribarları aynı zamanda doğal ve organik kozmetik ürünlerinde de kullanılmaktadır. Bu taşın birçok terapötik özelliği bulunmaktadır ve ciltte enflamasyonu azaltma ve vücudu rahatlatma gibi birçok faydası bulunmaktadır.
Ticarette ve sanatta kullanım açısından değerlerinin yanı sıra, Myanmar kehribarları cilt bakımı için de çok değerlidir. Hem kokuları hem de terapötik özellikleri nedeniyle ürünlerinde kullanılmaktadır. Doğal cilt bakımı ürünleri seçenlerin vazgeçilmezleri arasında yer almaktadır.
Genel olarak, Myanmar kehribarları, dünyanın diğer bölgelerinde bulunan kehribarlara göre daha yüksek kaliteye sahiptir. Hem ticaret hem de sanat açısından değerlidir. Diğer kehribar türleri arasında önemli bir yere sahip olan Myanmar kehribarları, yüksek saydamlığı, netliği ve önemli terapötik özellikleri ile sıkça tercih edilmektedir.
Baltık Olmayan Avrupa Kehribarları
Baltık bölgesinin yanı sıra, Avrupa ülkelerinde de kehribar madeni yatakları bulunmaktadır. İtalya’da kehribarın en iyi kaliteleri Sicilya ve Sardinya adalarında çıkar, Romanya’da ise Transilvanya bölgesinde kehribar yatakları bulunmaktadır. İspanya’da Valencia bölgesinde ve Fransa’da Aquitaine bölgesinde kehribar çıkarılmaktadır.
Baltık olmayan Avrupa kehribarları Baltık kehribarları kadar saydam değildir. Daha donuk bir görüntüye sahip olmalarına rağmen, benzersiz renkleri ve desenleri ile dikkat çekicidirler. İspanya’dan çıkan kehribarlar genellikle kahverengi veya kırmızı tonludurken, Fransa’da çıkan kehribarlar sarı veya yeşilimsi bir renge sahiptir. İtalya’da çıkan kehribarlar ise sıklıkla kahverengi ve sarı tonların birleşik haliyle oluşan bir renge sahiptir.
Baltık olmayan Avrupa kehribarları, Baltık kehribarları kadar yaygın olmasa da değerlidirler ve sıklıkla takı yapımında kullanılırlar. Bazıları çeşitli kültürel ve dini nedenlerle de önemli tutulmaktadır.
Renklerine Göre Kehribar Çeşitleri
Kehribarlar farklı renklerde olabilir ve her rengin farklı özellikleri vardır. Sarı renkli kehribar en yaygın olanıdır ve diğerlerine göre daha fazla sayıda çeşidi vardır. Kırmızı kehribar, nadir olduğu için en pahalı kehribar türüdür ve genellikle koleksiyonculuk amaçlı kullanılır. Beyaz kehribar, diğerlerine göre daha serttir ve daha az sayıda çeşidi vardır. Yeşil kehribar, genellikle Baltık ülkelerinde bulunur ve tamamen doğal bir renktir. Siyah kehribar ise çok nadir ve koleksiyonculuk için çok değerli bir türdür.
Ayrıca, kehribarın renkleri, içerisinde bulunan hava kabarcıklarının veya başka maddelerin rengine bağlıdır. Bu yüzden aynı renkli kehribarlar dahi farklı kalitelerde olabilir.
| Kehribar Rengi | Özellikleri |
|---|---|
| Sarı | En yaygın ve farklı kalitelerde çeşitleri vardır |
| Kırmızı | En nadir ve pahalı kehribar türüdür, koleksiyonculuk için ünlüdür |
| Beyaz | Diğerlerine göre daha serttir ve daha az sayıda çeşidi vardır |
| Yeşil | Baltık ülkelerinde bulunur ve tamamen doğal bir renktir |
| Siyah | Çok nadir ve koleksiyonculuk için çok değerli bir türüdür |
Sarı Kehribarlar
Sarı kehribar, en yaygın kehribar rengidir ve genellikle Baltık bölgesinde bulunur. Sarı kehribar, yaygın olduğu için farklı kalitelerde bulunabilir. İyi kaliteli sarı kehribarlar, saydamlık, homojen renk ve yoğunluk açısından en yüksek standartları karşılar. Ayrıca, sarı kehribarlar genellikle mücevher yapımında kullanılır çünkü işlemesi daha kolaydır. Yapılan araştırmalar, sarı kehribarın insan vücudu üzerinde birçok olumlu etkisi olduğunu ortaya koymuştur. Sarı kehribarın yatıştırıcı, sakinleştirici ve anti-inflamatuar özellikleri nedeniyle bilezikler ve kolyeler gibi takılar olarak kullanılmaktadır.
Kırmızı Kehribarlar
Kırmızı kehribar veya bazen ismi kırmızı amber olarak da geçer, en nadir bulunan kehribar türlerinden biridir. Kırmızı rengi, fosil reçine içinde yer alan organik bileşiklerin oksidasyonundan kaynaklanır. Ayrıca dünya genelinde yalnızca belirli bölgelerde bulunması, yüksek taleple birleştiğinde fiyatının artmasına neden olmaktadır. Kırmızı kehribar, en sık olarak Batı Afrika, Dominik Cumhuriyeti ve Küba gibi adalarda bulunur. Kırmızı kehribarın en yüksek kalitesi, en yoğun rengi ve saydam görünümüne sahip olması nedeniyle en pahalı olanıdır.
Kehribar İşlemeleri
Kehribar, çeşitli şekillerde işlenerek birçok amaç için kullanılabilir. Örnek olarak, kesme, delme, zımparalama, ısıl işlem ve parlatma gibi yöntemlerle işlenerek mücevher yapımında kullanılabilir. Kehribarın, bilezik, kolye, küpe, yüzük gibi mücevherlere dönüştürülmesi oldukça popülerdir.
Ayrıca, kehribarın kokulu özellikleri, aromatik taşlar olarak kullanılmasını sağlar. Kehribarın işlenmesi, kokulu taşlar üretmek için de kullanılabilir.
Bununla birlikte, tıbbi amaçlar için kullanılan kehribar, işlenmeden doğal formunda kullanılır. Kehribarın, bebek diş kaşıyıcıları ve takıları gibi kullanım alanları mevcuttur.
Kehribarın, son yıllarda terapötik bir araç olarak kullanımı da artmıştır. Kehribar kolyeler ve bilezikler, stres ve anksiyete semptomlarının hafifletilmesine yardımcı olabilir.
Mücevher Kehribarları
Kehribar, mücevher sanatında çok eski zamanlardan beri kullanılmaktadır. Mücevherler, çeşitli boyutlarda kehribar parçalarının kesilmesi, şekillendirilmesi ve taşların renklerinin ortaya çıkarılmasıyla tasarlanır. Kehribarın mücevher yapımında kullanılabilmesi için, elmaslar ve diğer mücevher taşları gibi kesilmeye uygun olması gerekir. Doğal olarak, keskin kenarları olan düzgün parçaları bulmak zordur, bu nedenle mücevher kehribarları genellikle oval, yuvarlak veya farklı geometrik şekillerde kesilir.
Kehribar mücevherleri, kolyeler, bilezikler, küpeler, yüzükler ve saatler gibi birçok farklı şekilde tasarlanabilir ve işlenebilir. Bazı tasarımcılar, diğer taşlarla birleştirerek daha karmaşık parçalar tasarlamak için mücevher kehribarını kullanırlar. Mücevher kehribarları, çeşitli renklerde ve tonlarda mevcuttur, ancak genellikle sarı, turuncu ve kırmızımsı kahverengi renklerde bulunur.
Mücevher kehribarları, tamamen doğal olarak kesilmiş olabileceği gibi, işlenebilir ve şekillendirilebilir. Bazıları, oyulmuş ve desenlerle süslenmiş büyük parçaların üzerine ince altın, gümüş veya bronz tel örgüler yerleştirirler. Bu teknik, antik dönemlerde, mücevher kehribarlarının izlenimini vermek için kullanılmıştır.
Mücevher kehribarlarının işlenmesi, uzun bir süreç gerektirir. Kehribar parçaları, özel kesiciler tarafından kesilir ve inci şekline getirilir. Sonra, kepçeler, matkaplar veya taş taşı gibi diğer araçlar kullanılarak, parçalar şekillendirilir ve boyutları ölçülür. Bir mücevherin tamamlanması için, tonlama ve cilalama işlemi gerçekleştirilir ve birçok farklı ve karmaşık işlem gerektiren bir saha hâline getirilir.
Mücevher kehribarları, özellikle kaliteli ve selülozik dokusu olan örnekleri, yüksek değere sahiptir. Antik kehribar mücevherleri, koleksiyoncular için oldukça çekicidir ve dünya genelinde birçok müzede sergilenir.
Aromatik Kehribarlar
Aromatik kehribarlar, insanoğlunun kadim tarihinden beri kullanılmaktadır. Kehribarın üretildiği ağaçlarda bulunan reçinenin kokulu taşlar şeklinde kullanılması, insanlara huzur ve dinginlik vermesiyle bilinir. Aromatik kehribarlar, tütsü olarak kullanılabilir veya bir kolye içinde taşınarak bir aromaterapi yöntemi olarak etkili olabilir. Kehribarın içinde bulunan “sukinin” adı verilen doğal bir asit, insana yararlı özellikler taşır. Özellikle bebeklerin diş çıkarma dönemlerinde kullanılan aromatik kehribar kolyeler, diş ağrısının hafiflemesi ve çevresel faktörlerin neden olduğu rahatsızlıkların azalması için oldukça faydalıdır. Aromatik kehribarlar, hem sağlığımıza hem de ruhumuza iyi gelecek şekilde kullanılabilir.
